Xuân Cầu

_ Theo bảng ghi trong Nhà tưởng niệm liệt sĩ Tô Hiệu _

Nghĩa Trụ là một vùng đất lịch sử có từ lâu đời.

Thời các Vua Hùng vùng đất này thuộc Bộ Vũ Ninh.

Thời Bắc thuộc, thuộc đất Luy Lâu.

Sang thời Lý-Trần thuộc Phủ Siêu Loại.

Thời Lê thuộc Huyện Văn Giang, Phủ Thuận An Trấn Kinh Bắc.

Dưới thời Bắc thuộc, các thôn Xuân Cầu, Đồng Tỉnh, Thọ Vực thuộc Tổng Xuân Cầu, thôn Đại Tài thuộc Tổng Đại Tài, cả hai Tổng thuộc Huyện Văn Giang Phủ Thuận Thành Tỉnh Bắc Ninh.

Cuối năm 1946, bốn thôn nằm trên triền sông Nghĩa Trụ là Xuân Cầu, Đồng Tỉnh, Đại Tài, Thọ Vực sát nhập thành xã Nghĩa Trụ.

Tháng 10 năm 1947 Huyện Văn Giang cắt về Tỉnh Hưng Yên. Xã Nghĩa Trụ thuộc Huyện Văn Giang, gồm bốn thôn và một ấp là Xuân Cầu, Đồng Tỉnh, Thọ Vực và ấp Đồng Tỉnh.

Đây là vùng đất hiếu học, đất khoa bảng, giàu truyền thống yêu nước và cách mạng.

Dưới thời phong kiến xã Nghĩa Trụ có 12 người thi đỗ Đại Khoa.

Bước sang thế kỷ 20, Xuân Cầu lại xuất hiện nhiều danh nhân văn hóa, điển hình là ông Nguyễn Công Hoan (1903), họa sĩ Tô Ngọc Vân (1906) ...

Cũng vào những năm hai mươi của thế kỷ XX, Xuân Cầu lại xuất hiện một đội ngũ thanh niên còn rất trẻ, giàu lòng yêu nước căm thù giặc, cống hiến trọn đời mình cho Đảng, cho đất nước. Đó là các đồng chí: Tô Hiệu, Lê Văn Lương, Tô Chấn, Lê Giản, Tô Quang Đẩu.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cũng như trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội Đảng bộ và nhân dân xã Nghĩa Trụ đã giành được nhiều thành tích to lớn được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Đơn Vị Anh Hùng Lực Lượng Vũ Trang.